Protein eksikliğinde oluşan rahatsızlıklar nelerdir

Protein eksikliğinde oluşan rahatsızlıklar nelerdir ?

Proteinler, vücudun en küçük yapı taşı olan hücrelerin ana maddesidir. Hücrelerdeki bütün biyolojik faaliyetlerde görev alırlar.Hücrelerin yapı taşı olan proteinler, aminoasitlerin bir araya gelmesinden oluşmuşlardır. Bilinen 22 aminoasidin 8 tanesi vücutta yapılamadığından, elzem aminoasit olarak adlandırılır.Proteinler kemikten saça, kandan beyine tüm dokularda bulunurlar; dokuların yenilenmesinde ve onarımında kullanılırlar. Çeşitli enzimler, hormonlar ve salgılar protein yapısındadır.Kimyasal maddelerle işlenmemiş olan gıda maddelerinde protein bulunur. Ör­neğin, portakal ve pirinçte %8, patateste %10, bezelyede %26 oranında protein bulunmaktadır. Buğdaylı ve yulaflı gıdalarda yüzde %16 oranında protein vardır.

Protein tüketiminin önemini ve yaşamımızda ne kadar hayati derecede katkısı olduğunu sadece bu iki özelliğinden anlamamız mümkün olsa da; sinirsel iletilerin sağlanması, hormonların yapısını oluşturması, vücudun hastalıklara karşı direncini artırması, kanın pıhtılaşmasında rol oynaması, büyüme ve ergenlik döneminde yeni dokuların yapılması, yıpranan dokuların onarılması, hücre içi ve hücre dışı sıvı dengesinin korunması, vücuda karbonhidrat ve yağların yeterli alınamadığı durumlarda enerji kaynağı olarak kullanılması önemli özellikleri arasında yer almaktadır.

Protein Eksikliği olan kişilerde çabuk yorulma, durgunluk gibi belirtiler görülmeye başlar. Daha ileriki dönemlerde ise kansızlık, hastalıklara karşı direncin azalması, kan basıncının düşmesi, diş eti hastalıkları, göz bozuklukları ve siroz gibi belirtiler görülebilir. Bununla birlikte, fazla protein almak da vücut, özellikle de karaciğer, için zararlıdır.

Proteinlerin Görevi;

*Hücre geçişine katılır ve madde geçişinde önemli rol oynar.

*Hormonların çoğunun yapısını oluşturur.

*Taşımada görev yapar.

*Enzimlerin yapısına katılarak yıkım ve yapıma yardımcı olur.

*Vücudu yabancı maddelere ve mikroplara karşı koruyan antikorlar proteinlerden oluşur.

*Fibrojen adı verilen protein pıhtılaşmada rol oynayarak kan kaybı olan durumlarda kan kaybını önler.

*Kas proteinlerden olan aktin ve miyozin kaslarının kasılıp gevşemesine yardımcı olur.

*Deri,tırnak,damar,eklem ve dişlerde bulunan bu proteinler yapıların dayanıklılığını arttırır.

*Kanın osmatik basıncını ayarlar.
Protein içeren besinler:

Peynir: Peynir türleri içinde en yüksek proteine sahip peynir, tuzsuz parmesan peyniridir. 100 gramında yaklaşık 41 gram protein olan bu peyniri ülkemizde bulmak, bulsak da düzenli tüketmek, dolgun bütçeleri bile zorlayabilir. Ancak diğer peynir türleri de protein açısından zengindir. Peynir türünü seçerken olabildiğince az yağ içeren cinsleri veya tamamen yağsız olanları tercih ederseniz, protein ihtiyacınızı karşılamaya çalışırken kilo alma riskini de azaltmış olursunuz.

İri fasulye türleri: Fasulye protein açısından zengin bir bakliyattır. Fasulye ne kadar irileşir ve olgunlaşırsa, içindeki protein oranı da o denli artacaktır. Fasulye cinsleri içinde en yüksek protein oranı, fırınlanmış soya fasulyesindedir. İyice olgunlaşmış ve fırınlanmış soya fasulyesinin 100 gramında 40 grama kadar protein olabilir. Onun hemen ardında 100 gramında 15,5 gram protein içeren, acı bakla gelmektedir.

Dana eti: Yağsız et de iyi bir protein kaynağıdır. Etin içindeki yağ miktarı, etin kalitesine, hayvanın beslenme şatlarına ve etin elde edildiği bölgeye göre değişecektir. İyi kalite ve yağsız dana etinin 100 gramında 36 gram kadar protein bulunabilir.

Fırınlanmış kabak ve karpuz çekirdeği: Kavrulmuş ya da fırınlanmış kabak çekirdeğinin 100 gramında 33 gram kadar; karpuz çekirdeğinin 100 gramında ise 28 gram kadar protein vardır.

Tavuk, hindi ve kuzu eti: Yine olabildiğince yağsız olmak kaydıyla hindi, tavuk ve kuzu etinde de yüksek oranda protein vardır. Etin kalitesine ve bir takım başka şartlara bağlı olmakla beraber, bu etlerin 100 gramında 30 gram civarında protein vardır.

Somon ve ton balığı: Balık, yalnızca protein açısından değil; fosfor ve omega yağ asitleri açısından da zengindir. Sağlıklı ve besleyici bir protein kaynağı olan ton balığının 100 gramında yaklaşık 30 gram somon balığınınsa 100 gram civarında protein vardır.

Mercimek yer fıstığı ve baklagiller: Baklagiller, bitkisel besinler arasında en yüksek protein oranlarına sahip olanlardandır. Bu sayede, protein eksikliği yüzünden sıkça sorun yaşayan vejeteryen beslenmeyi benimseyenler için de faydalı olabilir. Kuru hâlde 100 gram gelen mercimek, 26 gram civarında protein içerir. Yer fıstığının 100 gramında da yaklaşık 24 gram protein vardır.

Yumurta: Yumurta da kolay bulunabilen bir protein kaynağıdır ve protein içeriği oldukça zengindir. Sarısı ayıklanarak yendiğinde kalorisi düşer; protein içeriğinin büyük kısmı yumurtanın beyazında olduğundan, protein miktarında fazla bir düşüş de görülmez. Yumurtanın boyutlarına ve kalitesine göre değişmekle birlikte bir yumurtada6-8 gram kadar protein vardır.